Naukowcy badający metody uzdatniania wody nie bez powodu ostrzegają przed pasożytem Cryptosporidium zwanym również „crypto”. Zakażenia tym pierwotniakiem są w USA najczęstszą przyczyną chorób związanych ze środowiskiem wodnym. Podobnie jak pasożyt Giardia, „crypto” występuje w wodach na całym świecie, w zróżnicowany sposób dotykając populację ludzką, chociaż na szczęście nie stanowi na ogół zagrożenia życia u osób dorosłych.
W ocenie agencji FDA , ok. 80% populacji Stanów Zjednoczonych miało kontakt z pasożytem Cryptosporidium. Objawy zakażenia są jednak na tyle nieprzyjemne, że warto zabezpieczyć się przed zakażeniem podczas wypraw.
Cryptosporidium jest jednokomórkowym organizmem, żyjącym w jelicie człowieka lub zwierzęcia i wydalany jest wraz ze stolcem. Posiada wytrzymałą osłonę zewnętrzną, co pozwala mu przetrwać przez dłuższy czas w niekorzystnych warunkach, np. w lodowatej wodzie strumienia.
Jest bardzo odporny na działanie środków dezynfekcyjnych na bazie chloru, ale ze względu na stosunkowo duże rozmiary daje się usunąć przy pomocy odpowiednich urządzeń filtracyjnych.
Według danych posiadanych w firmie MSR, ryzyko zakażenia pasożytem Cryptosporidium na terenach Ameryki Północnej nie jest zbyt wysokie, jednak aby uniknąć ryzyka, wodę z otwartych zbiorników zawsze warto filtrować lub uzdatniać. Należy też wiedzieć,że dany akwen wodny może być skażony tylko lokalnie w jednym miejscu, podczas gdy pozostała część zbiornika jest praktycznie wolna od pasożyta.
Jak rozprzestrzenia się Cryptosporidium?
Pasożyt rozprzestrzenia się poprzez odchody zakażonych ludzi i zwierząt. Może znaleźć się w wodzie, glebie lub innych miejscach zanieczyszczonych odchodami. Staranne przestrzeganie zasad higieny podczas wyprawy może w dużym stopniu uchronić przed zakażeniem.
Stadium oocysty jest najbardziej zakaźną formą pasożyta.W tej formie może być przekazywany na drodze człowiek-człowiek lub człowiek-zwierzę. Źródła wody na terenach położonych w pobliżu pastwisk są bardziej narażone na zakażenie, ale również na obszarze „dzikiej przyrody” pasożyt może być przenoszony przez zwierzęta: jelenie, owce, kozy, gryzonie i inne.
Powłoka chroniąca oocystę pozawla jej przetrwać poza organizmem nosiciela do 18 miesięcy. Są również odporne na działanie kwasów żołądkowych. Mogą przetrwać w jelicie nawet kilka miesięcy po ustąpieniu objawów chorobowych. Nie giną również po zamrożeniu i są wysoce odporne na tabletki dezynfekujące.
Jakie są objawy zakażenia?
Zachorowanie może nastąpić już po połknięciu 10-100 oocyst pasożyta. Po wprowadzeniu do układu pokarmowego zagnieżdżają się w ścianie jelita cienkiego, gdzie się rozmnażają. W zależności od reakcji organizmu, objawy chorobowe pojawiają się po 2-7 dniach. U dorosłych, zdrowych osób objawy trwają zwykle 1-2 tygodnie, możliwe jest też wystąpienie cyklicznych nawrotów.
Osoby z osłabionym układem odpornościowym są znacznie bardziej narażone na powikłania zdrowotne, a bez odpowiedniego leczenia infekcja może być zagrożeniem życia. Reakcja na zakażenie cryptosporidium zależy od ilości połkniętego pasożyta i sprawności układu odpornościowego. U niektórych osób objawy zakażenia nie występują w ogóle.
Objawy: Zakażenie cryptosporidium wywołuje zazwyczaj napady groźnej, wodnistej biegunki. Może to być nawet 3 do 6 litrów wodnistego stolca dziennie, co zagraża niebezpiecznym odwodnieniem.
Inne objawy to skurcze żołądka, nudności, wymioty, gorączka, utrata wagi.
Diagnozowanie:
Podobnie jak w przypadku dającego podobne objawy pasożyta Giardia, zakażenie Kryptosporydium rozpoznaje sią przy pomocy laboratoryjnego badania próbki kału. Obecność oocyst można stwierdzić przez mikroskopowe badanie odpowiednio zabarwionej próbki.
Leczenie:
Polega na podawaniu płynów i elektrolitów, aby zapobiec odwodnieniu. Zwykle u osób dorosłych doprowadza to do ustąpienia objawów. Nie ma obecnie skutecznego leku na zakażenie pasożytem cryptosporidium, ale można stosować przeciwpasożytniczy Nitazoksanid przy leczeniu biegunki. Ponieważ osoby z osłabionym układem odpornościowym są znacznie bardziej narażone na skutki odwodnienia, w przypadku zakażenia powinny natychmiast skonsultować się z lekarzem.
Sposoby usuwania pasożyta:
Pasożyta cryptosporidium nie zabija i nie dezaktywuje większość substancji chemicznych, w tym tabletki na bazie jodu i chloru. (Czas działania zatwierdzonego preparatu na bazie dwutlenku chloru wynosi do 4 godz.). Podobnie jak wszystkie patogeny żyjące w wodzie, cryptosporidium można zniszczyć przez gotowanie, co jednak narzuca konieczność posiadania odpowiedniego zapasu paliwa.
Firma MSR zaleca jako alternatywę używanie na wyprawach odpowiedniego sprzętu filtrującego, zwłaszcza w przypadkach wody mętnej lub zanieczyszczonej, blokującej dostęp niszczącemu mikrorganizmy promieniwaniu UV.
Norma US EPA wymaga usunięcia z lub dezaktywacji 99,9 % cryptosporidium z wody pitnej. Normę tą spełniają wszystkie filtry MSR, włącznie z filtrami Miniworks, SweetWater i Autoflow.
Pasożyt cryptosporidium jest tylko jednym z zagrożeń, jakie może wystąpić w wodzie z naturalnych otwartych zbiorników wodnych. Firma MSR zaleca filtrowanie lub dezynfekcję każdej wody pochodzącej z takich źródeł.
