Czy wiesz, jak parametry śpiwora przekładają się na komfort wypoczynku na kempingu? Przed rokiem 2005 często marzło się na biwaku z powodu dużej dowolności w określaniu przez producenta zakresu temperatur użytkowych śpiworów. Ujednolicenie metodyki określania krytycznych temperatur pracy śpiwora pozwala obecnie użytkownikowi dobrać sprzęt stosownie do potrzeb. Istotną sprawą jest tu wprowadzenie nowych norm EN/ISO określających jednoznacznie wskaźniki temperaturowe dla śpiworów.
Normy EN/ISO wprowadzone zostały w celu standaryzacji w określaniu parametrów pracy śpiworów. Brak jednolitych standardów mógł oznaczać, że śpiwór określony przez producenta na pracę w temperaturze np. -7°C wcale nie gwarantował bezpieczeństwa w tej temperaturze. Mogło to wprowadzać w błąd klientów, zwłaszcza gdy dochodziły dodatkowe elementy takie jak waga, zastosowane materiały i cena.
Norma EN 13537 wprowadzona w 2005 roku pozwala klientowi na rozeznanie „co jest co” na rynku śpiworów. Niezależne testy pozwalają obecnie na obiektywne określenie pojęć takich jak „temperatura komfortu” i „temperatura graniczna”. Nowa norma ISO wprowadzona została w kwietniu 2017 r. jako aktualizacja normy EN. Aktualizacja ISO wprowadzi nowe procedury testowe dla przyszłych wyrobów, pozostawiając jednocześnie w mocy wyniki starych procedur.
Procedurze badania według normy ISO poddane zostały wszystkie śpiwory Therm-a-Rest. Firma może poszczycić się przeprowadzaniem rygorystycznych testów swoich wyrobów, w warunkach zarówno laboratoryjnych jak i terenowych.
Dysponujemy badawczą komorą termiczną, co w połączeniu z najnowocześniejszą technologią pozwala na precyzyjne określanie parametrów termicznych i produkowanie najwyższej jakości śpiworów.
Poniżej wyjaśniamy, jak interpretować wyniki testów przeprowadzanych zgodnie z normą EN/ISO i jak dostosować je do spodziewanych warunków, w których przyjdzie nam biwakować.
Testy
Europejskie normy EN/ISO są obecnie ogólnie obowiązującym standardem dla wszystkich rodzajów śpiworów. Pozwala to użytkownikowi na porównanie parametrów poszczególnych wyrobów i wybranie modelu śpiwora stosownie do własnych potrzeb.
Testy śpiworów opracowane są bardzo szczegółowo, aczkolwiek podstawową metodą badawczą jest umieszczenie w śpiworze manekina o temperaturze ludzkiego ciała, wyposażonego w czujniki i po ułożeniu na typowej karimacie poddaniu badaniom w komorze termicznej. Manekiny ubierane są w typową nocną bieliznę używaną zwykle przez biwakowiczów.
Dane pobierane z czujników monitorowane są na bieżąco podczas obniżania temperatury. W największym skrócie, testy pozwalają na określenie charakterystyki termicznej śpiwora, określenie punktu, przy którym możliwe jest jeszcze utrzymanie stałej temperatury i punktu, w którym zaczyna ona spadać aż do chwili, w której śpiwór nie jest w stanie zapewnić odpowiedniego komfortu termicznego a jego eksploatacja może narazić użytkownika na niebezpieczeństwo. Analiza otrzymanych wyników pozwala na określenie typowych dla śpiworów parametrów takich jak temperatura komfortu, dopuszczalna graniczna i temperatura ryzyka.
Interpretacja testów śpiworów EN/ISO
Należy pamiętać, że chociaż norma EN/ISO, w przeciwieństwie do dawnych badań, które przeprowadzano w jednej temperaturze, co utrudniało interpretację oceny w przypadku różnych osób, przeprowadzana jest w wielu temperaturach – należy uwzględnić różnice osobowe użytkowników, mogących w różny sposób odczuwać pojęcie komfortu cieplnego. Podane liczby tylko w przybliżeniu określają zakres temperatur, które użytkownik uzna za wystarczające.
Poniższa tabelka, opracowana w firmie Therm-a-Rest, przedstawia definicje rodzajów komfortu cieplnego dla poszczególnych zakresów temperatur.
Uwaga! Eksploatacja w „zakresie ryzyka” (kolor czerwony) grozi wychłodzeniem. Istnieje niebezpieczeństwo uszczerbku na zdrowiu z powodu hipotermii.
Zakres komfortu (zielony)
Jest to temperatura komfortu cieplnego dla przeciętnej kobiety. Dla łatwiejszej interpretacji, norma EN/ISO określa ją jako temperaturę komfortu cieplnego w pozycji użytkownika określonej jako„relaksowej”.
Zakres graniczny (pomarańczowy)
W tej temperaturze przeciętny mężczyzna nie odczuwa jeszcze chłodu objawiającego się drżeniem ciała, pod warunkiem przyjęcia pozycji „embrionalnej,” zmniejszającej utratę ciepła.
Zakres ryzyka (czerwony)
Według normy EN/ISO należy to rozumieć jako temperaturę, przy której użytkownik odczuwa zimno i może być narażony na ryzyko hipotermii. Śpiwora należy używać wyłącznie w sytuacjach awaryjnych.
Należy zaznaczyć, że podane zakresy są z założenia tylko teorią i należy liczyć się z możliwością konieczności skorygowania jej w warunkach rzeczywistych.
Standardy są wciąż tylko teorią
Warunki rzeczywiste wnoszą więcej zmiennych wpływających na warunki pracy śpiwora, niż tylko zmiany temperatury. Miejsce i warunki w których przyjdzie nam biwakować nie są tutaj jedynym kryterium – poza indywidualnymi różnicami pomiędzy poszczególnymi osobami, ważne jest nasza kondycja fizyczna, rodzaj i czas spożytego posiłku, nawodnienie organizmu, odzież w której śpimy i, co być może najważniejsze, jak wygodnie możemy ułożyć się w śpiworze. Wszystko to są istotne kryteria, wpływające na jakość naszego snu.
W praktyce musimy uwzględnić jeszcze więcej zmiennych, już nie związanych tylko z naszym śpiworem. Jak ciepły jest nasz materac? Czy pogoda jest wietrzna? Czy może zagrażać nam zawilgocenie? Czy zabierzemy do wnętrza śpiwora butelkę z gorącą wodą? Czy planujemy biwak na wolnym powietrzu? To długa lista czynników, które wpływają na jakość naszego snu na biwaku.
Należy jednak pamiętać, że normy EN/ISO są nadal najważniejszym kryterium, które powinniśmy uwzględnić przy doborze najbardziej odpowiedniego dla nas śpiwora. Po zapoznaniu się z jego parametrami i uwzględniwszy wzrost możemy wybrać sprzęt najbardziej dla nas odpowiedni.
W każdym wypadku, kierując się wskazówkami producenta, możesz wybrać śpiwór, który zapewni ciepłą noc na biwaku.
1. Wybór systemu
Wybrany przez nas system noclegowy obejmuje śpiwór wraz odpowiednim materacem. Parametry izolacyjne materaca mają również istotny wpływ na to, jak ciepło będzie nam w nocy. Zupełnie inne parametry termiczne zapewni nam sen na materacu NeoAir X- Therm, niż zastosowanie tego samego śpiwora i zwykłej karimaty.
2.Dopasowanie śpiwora
Istotną sprawą jest możliwość swobodnego poruszania się wewnątrz śpiwora, należy jednak zadbać również, aby nie tracić ciepła własnego ciała na ogrzewanie pustych przestrzeni wewnątrz. Jeżeli wybierzemy śpiwór zbyt mały, kompresowanie warstwy izolacyjnej może powodować powstawanie „zimnych plam”. Dopasuj sprzęt do swojego wzrostu i postury.
3. Odzież
„Zawsze mam ze sobą ubranie do spania i uważam, aby utrzymywać je w stanie suchym. Jest to obszerna bielizna, bluza z długimi rękawami, czapeczka, rękawice i skarpety – wszystko. aby dodatkowo utrzymać ciepło. W zależności od warunków pogodowych używam odzieży o odpowiedniej grubości, w razie potrzeby zakładam również na siebie kilka warstw, zwracając jednocześnie uwagę, aby wewnątrz śpiwora pozostawić odpowiednią ilość wolnej przestrzeni i nie dopuszczać do kompresowania warstwy izolacyjnej śpiwora”.
4. Prawidłowe określenie przedziału temperatur
Przyjrzyj się normom EN/ISO dla śpiworów! To najważniejsze kryterium przy doborze sprzętu odpowiedniego do naszych potrzeb. O ile ważną sprawą jest wybranie śpiwora, który zapewni odpowiednią izolację cieplną, to równie ważne jest, aby nie przesadzić w drugą stronę – jeżeli spocisz się w śpiworze zbyt ciepłym, obudzisz się zmarznięty. Pamiętaj również, że możesz rozbudować swój nocleg i uzupełnić śpiwór o dodatkowe wyposażenie.
